By Chihiro Taguchi, November 22, 2025
存在動詞未来形の語頭の音変化を見てピンときた人もいるかとは思いますが、ní は後続の存在動詞の語頭の軟音化を引き起こし、an, nach, go は暗音化を引き起こします。
アイルランド語には日本語の「はい・いいえ」や英語の yes, no に当たる語はなく、疑問になっている主動詞を用いて応答されます。
間接疑問文は、疑問の内容が従属節として埋め込まれた文で、日本語だと「〜かどうか」という構文だったり、英語だと whether や if で導かれる構文と対応します。 アイルランド語の間接疑問文は、直接疑問文の an bhfuil, nach bhfuil などと全く同じ形式を用いて表されます。
所有を表す際、英語だと動詞の have を用い、日本語だと「AにはBがある」という言い方をします。 アイルランド語では日本語のような言い方をして、 tá B ag A という表現になります。 ag は前置詞で、英語の at に対応します。
| 単語 | 発音 | 意味 | 補足 |
|---|---|---|---|
| ag | /eǵ/ | 〜に、〜で、〜のところに | 英語の at |
| amháin | /əˈwɑːń/ | 一つ | |
| anuraidh | /əˈɴurə/ | 去年 | |
| ariamh | /əˈŕiːəw/ | 今まで、決して（ない） | 英語の ever, never |
| aríst | /əˈŕiːśt́/ | また、再び | |
| Baile Átha Cliath | /b́ĺɑː ˈḱĺiːə/ | ダブリン | アイルランド語名は、「柵のついた洗い越しの街」を意味する |
| bróig | /broːǵ/ | f. 靴 | 複数形は bróga |
| bus | /bus/ | m. バス | 複数形は busanna |
| cabhantar | /kauntər/ | m. カウンター | 複数形は cabhantair |
| carr | /kɑːr/ | m. 車 | 複数形は carranna |
| ‘chuile shórt | /xiĺə hoːrt/ | 全部 | |
| cosúil | /kosuːĺ/ | のような | 後に前置詞 le を伴う |
| crann | /krɑːɴ/ | m. 木 | 複数形は croinnte /kriːɴ́t́ə/ |
| culaith | /koʟə/ | f. スーツ | 複数形は cultacha |
| daor | /diːr/ | 高い、高価な | |
| deaide | /d́æːd́ə/ | お父さん | 英語の dad |
| éadach | /eːdəx/ | m. 服 | 複数形は éadaí |
| geansaí | /ǵæːńsiː/ | m. ジャンパー | 複数形は geansaíocha |
| go minic | /gə ḿińiḱ/ | 頻繁に、よく | |
| gúna | /guːɴə/ | m. ドレス | 複数形は gúnaí |
| inné | /əˈɴ́eː/ | 昨日 | |
| léine | /ʟ́eːńə/ | f. シャツ | 複数形は léinteacha |
| maime | /maːḿə/ | お母さん | 英語の mom |
| mar sin | /maːr śiń/ | そのように | |
| máthair | /mɑːŕ/ | f. 母 | 英語の mother と同語源 |
| mórán | /moːrɑːɴ/ | たくさんの | |
| muis | /muś/ | その通り、いかにも | |
| neart | /ɴ́æːrt/ | たくさんの | |
| nó | /ɴuː/ | あるいは | |
| saor | /siːr/ | 安い | |
| sciorta | /śḱirtə/ | m. スカート | 複数形は sciortaí |
| seachtain | /śæːxtəń/ | f. 週 | |
| seaicéad | /śæːḱeːd/ | m. ジャケット | 複数形は seaicéid |
| siopa | /śupə/ | m. 店 | 複数形は siopaí |
| sráid | /srɑːd́/ | f. 通り | 複数形は sráideanna |
| stoca | /stokə/ | m. 靴下、ストッキング | |
| tinn | /t́iːɴ́/ | 病気の | |
| treabhsar | /t́ŕausər/ | m. ズボン | 複数形は treabhsair |
以下の文章をアイルランド語から日本語に翻訳しましょう。
Ní raibh Máire bheag ariamh ann. ‘Tá Baile Átha Cliath mór, cinnte’ a deir máthair Mháire, ‘tá neart sráideanna agus níl mórán croinnte ann ar chor ar bith.’ Bhí máthair Mháire seachtain ann anuraidh, ach bhí Máire tinn agus mar sin ní raibh sí ann ariamh.
‘A Mhaime, an bhfuil mórán carranna agus busanna ann?’ a deir Máire.
‘Tá, agus ar ndóigh, tá go leor siopaí ann freisin.’
‘An bhfuil siad go deas?’
‘Tá, cinnte. Tá siopa mór deas ann agus beidh muid ann amáireach.’
‘An raibh tusa ansin ariamh, a Dheaide?’ a deir Máire.
‘Bhí, muis, bhí mé ansin go minic. Níl sé cosúil leis an siopa anseo.’
‘An bhfuil mórán éadaí ann?’
‘Ar ndóigh tá ‘chuile shórt ann. Tá cabhantair go leor ann. B’fhéidir go mbeidh cótaí agus seaicéid ag cabhantar amháin agus beidh treabhsair agus cultacha ag ceann eile.’
‘Nach bhfuil léinteacha agus geansaíocha ann?’
‘Tá cinnte. Tá ‘chuile shórt mar sin ann.’
‘Tá gúnaí agus sciortaí ann freisin,’ a deir máthair Mháire. ‘Bhí bróga agus stocaí ann anuraidh in aice leis an doras.’
‘Bhí,’ a deir Máirtín, athair Mháire, ‘agus tá mé cinnte go raibh siad daor.’
‘Ní raibh, muis, ní raibh siad ar chor ar bith. Bhí siad réasúnta saor ann ar aon chaoi. Níl mé cinnte an mbeidh siad ann amáireach nó nach mbeidh. Tá Baile Átha Cliath go hiontach.’
日本語からアイルランド語に翻訳しましょう。